Ереже

1. Жалпы ережелер

1. Микроқаржы ұйымдарының микрокредиттер беру үлгі қағидалары (бұдан әрі – қағидалар) Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасына сәйкес әзірленді.
2. Осы Ереже микрокредиттерді берудің, өтеудің және қайтарудың жалпы шарттарын қоса алғанда, жеке тұлғаларға микрокредиттер беру жөніндегі рәсімдерді регламенттейді.
3. Осы Қағидалар Қазақстан Республикасы заңнамасының өзгеруіне, микроқаржы ұйымының (бұдан әрі - МҚҰ) кредиттік саясатының жаңа редакцияда бекітілуіне/оған өзгерістер және/немесе толықтырулар енгізуге және/немесе микрокредит берудің жаңа процестерін енгізуге қарай жаңартылуға жатады.
4. Ереже МҚҰ-ға микрокредиттер беру тәртібін регламенттеу мақсатында әзірленді және мынадай ақпаратты қамтиды:
   • микрокредит беруге өтініш беру тәртібі және оны қарау тәртібі;
   • микрокредит беру туралы шарт жасасу тәртібі;
   • микрокредит берудің шекті сомалары мен мерзімдері;
   • Берілетін микрокредиттер бойынша сыйақы ставкаларының шекті шамалары;
   • берілген микрокредиттер бойынша сыйақы төлеу тәртібі;
   • микроқаржы ұйымы қабылдайтын қамтамасыз етуге қойылатын талаптар;
   • Берілетін микрокредиттер бойынша жылдық тиімді сыйақы мөлшерлемесін есептеу қағидалары;
   • шағын несиені өтеу әдістері.
5. Микрокредиттер беру ақылылық, мерзімділік және қайтарымдылық шарттарында жүзеге асырылады.
6. МҚҰ өтініш берушілер мен қарыз алушыларды Қағидалармен таныстыру мақсатында Қағидалардың көшірмесін қарыз алушылардың (өтініш берушілердің) шолуы және танысуы үшін қолжетімді жерде орналастырады.
7. Микрокредит беру тәртібі, оны өтеу шарттары мен мерзімдері микрокредит беру туралы шартта не Қарыз алушы мен МҚҰ арасында жасалатын, тараптардың өзара міндеттемелері мен материалдық жауапкершілігін айқындайтын микрокредиттік желіні ашу туралы шартта айқындалады.
8. Осы Қағидаларда пайдаланылатын терминдер мен анықтамалар:
   • МҚҰ - "Займок" Микроқаржы ұйымы " жауапкершілігі шектеулі серіктестігі»;
   • Микрокредит - МҚҰ қарыз алушыға осы Ережеде айқындалған мөлшерде және тәртіппен, ақылылық, мерзімділік және қайтарымдылық шарттарында Қазақстан Республикасының ұлттық валютасымен беретін ақша;
   • Өтініш беруші – МҚҰ-ға микрокредит алуға өтініш берген жеке тұлға;
   • Қарыз алушы – МҚҰ-мен микрокредит беру туралы шарт жасасқан жеке тұлға;
   • Өтінім  - клиенттің МҚҰ-ға микрокредит беру туралы жазбаша өтініші;
   • Сыйақының мәні - шекті мөлшері уәкілетті органның нормативтік құқықтық актісінде белгіленетін микрокредит үшін төлем;
   • Микрокредит бойынша артық төлем сомасы – микрокредит нысанасын қоспағанда, сыйақы, тұрақсыздық айыбы (айыппұл, өсімпұл) сомасын қоса алғанда, шарт бойынша қарыз алушының барлық төлемдерінің сомасы;
   • Микрокредит беру туралы шарт (бұдан әрі-шарт)  - оған сәйкес МҚҰ қарыз алушыға микрокредит беретін шарт;
   • Кредиттік досье  - МҚҰ әрбір қарыз алушыға қалыптастыратын құжаттар мен мәліметтер;
   • Аутентификация  - өтініш берушінің, электрондық хабарламалардың және өзге де құжаттардың, оның ішінде микрокредит беру үшін қажетті, сондай-ақ өтініш берушіні және оның ерік білдіруінің мазмұнын айқындайтын құжаттардың электрондық көшірмелерінің түпнұсқалығын тексеру рәсімі;
   • Жеке кабинет - микрокредит беру шеңберінде МҚҰ мен өтініш беруші/Қарыз алушы арасындағы өзара іс-қимылды электрондық тәсілмен қамтамасыз ететін көп функциялы қорғалған сервис;
   • Көп факторлы аутентификация&pap;-кемінде екі түрлі параметрді, оның ішінде парольдерді немесе аутентификациялық белгілерді (цифрлық сертификаттарды, токендерді, смарт-карталарды, бір реттік парольдерді және биометриялық параметрлерді) генерациялауды және енгізуді қолдана отырып жүзеге асырылатын аутентификация);
   • Идентификатор - жеке кабинетке кіру үшін өтініш берушіге/Қарыз алушыға берілетін сандық, әріптік немесе басқа символдардан тұратын код;
   • Құжаттар пакеті – бекітілген құжаттар тізбесіне және Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес микрокредитті ресімдеу үшін МҚҰ ұсынатын құжаттар;
   • Ұзарту  - микрокредит шартының жалпы қолданылу мерзімін ұзарту;
   • Кепілдік – - міндеттемелердің орындалуын қамтамасыз ету тәсілі, оған сәйкес кепілгер қарыз алушы микрокредит беру туралы шарт бойынша өз міндеттемелерін орындамаған немесе тиісінше орындамаған жағдайда берешек сомасын МҚҰ-ға төлеу міндеттемесін өзіне қабылдайды;
   • Кепілгер – - қарыз алушы тартқан, МҚҰ талаптарына сәйкес келетін, микрокредит беру туралы жасалған шарт бойынша қарыз алушының МҚҰ алдындағы ақшалай міндеттемелерін орындауды қамтамасыз ететін және микрокредит беру туралы шарт бойынша қарыз алушының барлық міндеттемелерін орындағаны үшін МҚҰ алдында толық ортақ жауапкершілікті өзіне қабылдайтын төлем қабілетті жеке тұлға;
   • Кепілдік шарты – кепілгер мен МҚҰ арасында жасалған, МҚҰ, кепілгер мен қарыз алушы арасындағы өзара қарым-қатынастарды реттейтін, сондай-ақ микрокредит беру туралы шарт бойынша кепілгер өзіне қабылдайтын ортақ жауаптылықты көрсететін шарт;
   • Уәкілетті орган  - Қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын мемлекеттік реттеуді, бақылауды және қадағалауды жүзеге асыратын мемлекеттік орган;

2. Микрокредит беруге өтініш беру тәртібі және оны қарау тәртібі

1. Электрондық тәсілмен микрокредиттер беру үшін
   
   1. Микрокредиттерді электрондық тәсілмен беруге байланысты операциялар өтініш берушінің Жеке кабинетінде интернет-ресурста, мобильді қосымшада және (немесе) МҚҰ терминалдарында жүзеге асырылады.
   2. Өтініш берушіні жеке кабинетке жіберу оны сәйкестендіргеннен және аутентификациялағаннан кейін жүзеге асырылады.
   3. Өтініш берушіні сәйкестендіру және аутентификациялау үшін бір немесе жиынтығында бірнеше тәсілдерді пайдалануға жол беріледі:
      • электрондық цифрлық қолтаңба;
      • биометриялық сәйкестендіру құралдары;
      • МҚҰ орнатқан бірегей идентификатор, клиент белгілеген немесе әріптердің, сандардың немесе символдардың тіркесімі болып табылатын динамикалық түрде жасалған парольмен үйлесімде.
      Өтініш берушіні сәйкестендіру және аутентификациялау тәсілдері МҚҰ-ның рұқсатсыз кіруінен қауіпсіздік пен ақпаратты қорғаудың ішкі рәсімдерімен айқындалады.
   4. МҚҰ электрондық тәсілмен микрокредит бергенге дейін:
      • Қазақстан Республикасының Қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл саласындағы заңнамасына және ішкі құжаттарға сәйкес өтініш берушіні тиісті тексеруді жүзеге асырады;
      • өтініш берушіні микрокредиттер беру қағидаларымен таныстырады;
      • өтініш берушіге микрокредитті алуға, қызмет көрсетуге және өтеуге (қайтаруға) байланысты төлемдер мен аударымдар туралы толық және анық ақпарат береді;
      • өтініш берушіні оның микрокредит алуға байланысты құқықтары мен міндеттері туралы хабардар етеді.
   5. Микрокредиттерді электрондық тәсілмен беру МҚҰ ішкі құжаттарына сәйкес жүзеге асырылады.:
      • өтініш берушінің келесі деректерді міндетті түрде ұсынуы:
        1. жеке куәлікте көрсетілген Тегі, Аты, Әкесінің аты (бар болса);
        2. жеке сәйкестендіру нөмірі;
        3. жеке басын куәландыратын құжаттың нөмірі және қолданылу мерзімі;
        4. өтініш берушінің ұялы байланысының абоненттік құрылғысының нөмірі;
        5. қарыз алушының борыштық жүктемесінің коэффициентін есептеу үшін қажетті ақпарат (ең төменгі жалақы мөлшері (ең төменгі жалақы мөлшері)));
      • электрондық тәсілмен микрокредит алу құқығын растау үшін өтініш берушіні сәйкестендіру және аутентификациялау;
      • олардың негізінде өтініш берушіге микрокредит электрондық тәсілмен берілген электрондық құжаттардың мазмұнындағы бұрмалаушылықтарды және (немесе) өзгерістерді анықтау;
      • микрокредит беру құпиясын құрайтын ақпаратқа рұқсатсыз қол жеткізуден қорғауды және өтініш беруші ұсынатын сәйкестендіру және сәйкестендіру деректерін микрокредит алу кезінде қайта рұқсатсыз пайдаланудан қорғауды қоса алғанда, осы ақпараттың тұтастығын қамтамасыз етеді.
      • Микрокредитті электрондық тәсілмен беру микроқаржылық қызметті жүзеге асыратын ұйымның банктік шотынан ақша қаражатын клиенттің банктік шотына (төлем карточкасына) аудару арқылы жүзеге асырылады.
   6. Жеке кабинет өтініш берушіге келесі әрекеттерді жүзеге асыруға мүмкіндік беруі керек, бірақ олармен шектелмейді:
      • өтініш берушінің микрокредит алуға өтініш беруі;
      • МҚҰ туралы мәліметтерді қарау, заңды және (немесе) нақты мекенжайы, Байланыс телефондары, факс, электрондық пошта мекенжайы және басқа да мәліметтер. Сондай-ақ МҚҰ-ның бірінші басшысы (Тегі, Аты, Әкесінің аты (бар болса)) туралы мәліметтер;
      • өтініш берушінің микрокредит беру туралы шартын (шарттарын) қарау (шарт жасалғанға дейін және одан кейін);
      • микрокредит алуға өтініш берушінің өтінішін қарау барысы мен нәтижелері туралы ақпаратты қарау;
      • өтініш берушінің/Қарыз алушының микрокредит (микрокредиттер) бойынша ағымдағы берешегінің сомасы, өтініш берушінің/Қарыз алушының алдағы және нақты төлемдері туралы, оның ішінде негізгі борыштың, сыйақының, тұрақсыздық айыбының (айыппұлдардың, өсімпұлдардың) сомасы туралы ақпаратты қарау);
      • клиенттің микрокредитті өтеу тәсілдері туралы ақпаратты қарауы;
      • өтініш беруші/Қарыз алушы және МҚҰ арасында хаттар (хабарламалар) алмасу.
   7. МҚҰ Қазақстан Республикасының Қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл саласындағы заңнамасында көзделген негіздер бойынша өтініш берушіге микрокредит беруден бас тартады.
   8. МҚҰ кепілсіз банктік қарыздар мен микрокредиттер бойынша күнтізбелік 60 (алпыс) күннен астам мерзімі өткен берешегі бар жеке тұлғаларға республикалық бюджет туралы заңда тиісті қаржы жылына белгіленген айлық есептік көрсеткіштің 5 (бес еселенген) мөлшеріне тең немесе одан асатын мөлшерде микрокредит беруге құқылы емес.
   9. Өтініш берушінің/Қарыз алушының сұратуы бойынша МҚҰ оған микрокредит беру туралы шартта көзделген тәртіппен және мерзімде микрокредит беруді (алуды) растайтын электрондық құжаттардың жіберілгені және (немесе) алынғаны туралы растауды ұсынады.
   10. МҚҰ микрокредит беру туралы шарт бойынша тараптардың міндеттемелері тоқтатылғаннан кейін кемінде 5 (бес) жыл ішінде электрондық хабарламаларды және өтініш берушіге/Қарыз алушыға ұсынылған және одан алынған өзге де құжаттарды олардың тұтастығы мен құпиялылығын сақтай отырып, қауіпсіз сақтауды қамтамасыз етеді.
   11. Электрондық хабарламаларды және өзге де құжаттарды сақтау олар қалыптастырылған, өтініш берушіге/Қарыз алушыға жіберілген немесе одан алынған форматта жүзеге асырылады.
   12. Микрокредит беру құпиясын құрайтын ақпаратқа санкцияланбаған қол жеткізу, оны санкцияланбаған өзгерту, үшінші тұлғалар тарапынан санкцияланбаған іс-әрекеттерді жүзеге асыру анықталған жағдайда, МҚҰ мұндай іс-әрекеттердің себептері мен салдарын жою үшін дереу шаралар қабылдайды, сондай-ақ бір жұмыс күні ішінде бұл туралы уәкілетті органға хабарлайды.
2. Кәдімгі тәсілмен микрокредиттер беру үшін
   
   1. Микрокредиттерді кәдімгі тәсілмен беруге байланысты операциялар өтініш беруші мынадай құжаттарды қағаз жеткізгіште ұсынған кезде жүзеге асырылады:
      • микрокредитті пайдалану мақсаты туралы (нысаналы микрокредит берілген жағдайда), сондай-ақ үшінші тұлғалардың кепілгерлігі ретінде міндеттемелердің орындалуын қамтамасыз етудің болуы/болмауы туралы мәліметтер бар өтініш;
      • өтініш берушінің жеке басын куәландыратын құжат (Тегі, Аты, Әкесінің аты (бар болса), жеке сәйкестендіру нөмірі, туған күні, құжаттың нөмірі, берілген органы, құжаттың берілген күні және қолданылу мерзімі бар өтініш берушінің жеке басын куәландыратын құжат туралы ақпарат));
      • өтініш беруші өкілінің микрокредит беру туралы шартқа қол қою өкілеттігін растайтын құжаттар (өтініш берушінің өкілі үшін);
      • қарыз алушының борыштық жүктеме коэффициентін есептеу үшін қажетті құжаттар мен ақпарат (ең төменгі жалақы мөлшері (ең төменгі жалақы мөлшері)));
   2. МҚҰ қарапайым тәсілмен микрокредит бергенге дейін:
      • Қазақстан Республикасының Қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл саласындағы заңнамасына және ішкі құжаттарға сәйкес өтініш берушіні тиісті тексеруді жүзеге асырады;
      • өтініш берушіні микрокредиттер беру қағидаларымен таныстырады;
      • өтініш берушіге микрокредитті алуға, қызмет көрсетуге және өтеуге (қайтаруға) байланысты төлемдер мен аударымдар туралы толық және анық ақпарат береді;
      • өтініш берушіні оның микрокредит алуға байланысты құқықтары мен міндеттері туралы хабардар етеді.
   3. МҚҰ Қазақстан Республикасының Қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл саласындағы заңнамасында көзделген негіздер бойынша өтініш берушіге микрокредит беруден бас тартады.
   4. МҚҰ кепілсіз банктік қарыздар мен микрокредиттер бойынша күнтізбелік 60 (алпыс) күннен астам мерзімі өткен берешегі бар жеке тұлғаларға республикалық бюджет туралы заңда тиісті қаржы жылына белгіленген айлық есептік көрсеткіштің 5 (бес еселенген) мөлшеріне тең немесе одан асатын мөлшерде микрокредит беруге құқылы емес.

3. Микрокредит беру туралы шарт жасасу тәртібі

1. Шарт мәміленің жазбаша нысанына Қазақстан Республикасы азаматтық заңнамасының талаптары ескеріле отырып жасалады.
2. МҚҰ мен өтініш беруші / Қарыз алушы арасында микрокредит беру туралы электрондық тәсілмен шарт жасасу өтініш берушінің/Қарыз алушының электрондық цифрлық қолтаңбасы және (немесе) көп факторлы аутентификация арқылы жүзеге асырылады.
3. МҚҰ-мен жасалған микрокредит беру туралы шарт бойынша ақпарат мемлекет қатысатын кредиттік бюроға міндетті түрде берілуге тиіс.
4. Шарт тиісті түрдегі шарттар үшін Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген талаптарды, тараптардың келісімі бойынша айқындалған талаптарды, сондай-ақ мынадай міндетті талаптарды қамтиды::
   • шартын жасасу күні;
   • қарыз алушы - жеке тұлғаның тегі, аты және әкесінің аты (бар болса);
   • микрокредит сомасы, микрокредитті пайдалану мақсаты туралы мәліметтер (бар болса));
   • микрокредитті өтеу мерзімдері;
   • сыйақының мәні және микрокредит бойынша артық төлеу сомасы;
   • микрокредитті өтеу тәсілі: бір мезгілде немесе бөліктермен, қолма – қол ақшамен – касса арқылы, қолма-қол ақшасыз тәсілмен-МҚҰ банктік шотының деректемелерін көрсете отырып;
   • негізгі борышты уақтылы өтемегені және сыйақы төлегені үшін тұрақсыздық айыбын (айыппұлды, өсімпұлды) есептеу тәртібі және мөлшері;
   • қарыз алушының Шарт бойынша міндеттемелерін орындауын қамтамасыз ету (бар болса));
   • қарыз алушы шарт бойынша міндеттемелерді орындамаған не тиісінше орындамаған кезде МҚҰ қолданатын шаралар;
   • шарттың қолданылу мерзімі;
   • МҚҰ-ның пошталық және электрондық мекенжайы туралы ақпарат, сондай-ақ оның ресми интернет-ресурсы туралы деректер (бар болса));
   • МҚҰ шарт бойынша құқықты (талап етуді) үшінші тұлғаға беру кезінде шарт шеңберінде кредитордың қарыз алушымен өзара қарым-қатынасына Қазақстан Республикасының заңнамасында қойылатын талаптар мен шектеулер қарыз алушының құқық (талап ету) берілген үшінші тұлғамен құқықтық қатынастарына қолданылатынын көздейтін талап.
   • микрокредит беру туралы шартта көзделген сыйақы мен тұрақсыздық айыбының (айыппұлдың, өсімпұлдың) сомасын қоса алғанда, микрокредит беру туралы шарт бойынша қарыз алушының барлық төлемдері жиынтығында микрокредит беру туралы шарт қолданылатын бүкіл кезең үшін берілген микрокредит сомасынан аспауы тиіс;
   • микрокредит сомасын ұлғайтуға тыйым салу;
   • тараптардың келісімі бойынша микрокредит беру туралы шарттың қолданылу мерзімі қолданыстағы немесе жақсартатын жағдайларда ұзартылуы мүмкін.
   "Қарыз алушының құқықтары":
   • микрокредиттер беру ережелерімен, микрокредит беру жөніндегі МҚҰ тарифтерімен танысу;
   • шартта белгіленген тәртіппен және шарттарда алынған микрокредитке билік ету;
   • егер негізгі борышты және (немесе) сыйақыны өтеу күні демалыс не мереке күніне түскен жағдайда, негізгі борышты және (немесе) сыйақыны тұрақсыздық айыбын (айыппұлды, өсімпұлды) төлемей, одан кейінгі жұмыс күні төлеуді жүргізу);
   • тұрақсыздық айыбын (айыппұл, өсімпұл) төлемей, шарт бойынша берілген микрокредит сомасын МҚҰ-ға мерзімінен бұрын толық немесе ішінара қайтару);
   • микроқаржы қызметі туралы "Қазақстан Республикасы Заңының 9-1 - бабының 4 және 5-тармақтарында көрсетілген тұлғамен келіспеушіліктерді реттеу үшін МҚҰ осы Қарыз алушымен жасалған шарт бойынша құқықты (талап етуді) басқаға берген жағдайда, банк омбудсманына жүгінуге құқылы.»;
   • көрсетілетін қызметтер бойынша даулы жағдайлар туындаған кезде МҚҰ-ға жазбаша жүгіну.
   "Ұйымның құқықтары":
   • Шарт талаптарын қарыз алушы үшін оларды жақсарту жағына қарай біржақты тәртіппен өзгерту;
   Қарыз алушы үшін микрокредит беру туралы шарттың талаптарын жақсарту деп:
   • тұрақсыздық айыбын (айыппұл, өсімпұл) азайту жағына өзгерту немесе толық күшін жою);
   • микрокредит беру туралы шарт бойынша сыйақы мәнін азайту жағына қарай өзгерту.
   МҚҰ жақсарту талаптарын қолданған жағдайда қарыз алушы микрокредит беру туралы шартта көзделген тәртіппен микрокредит беру туралы шарт талаптарының өзгергені туралы хабардар етіледі.
   • қарыз алушы микрокредиттің кезекті бөлігін қайтару және (немесе) сыйақы төлеу үшін белгіленген мерзімді қырық күнтізбелік күннен астам бұзған кезде микрокредит сомасын және ол бойынша сыйақыны мерзімінен бұрын қайтаруды талап етуге құқылы.
   "Ұйымның міндеттері":
   • қарыз алушыны (немесе оның уәкілетті өкілін) шарт бойынша ұйым құқығының (талап ету құқығының) үшінші тұлғаға өту талаптарын қамтитын шартты (бұдан әрі - талап ету құқығын басқаға беру шарты) жасасу кезінде хабардар ету):
   • талап ету құқығын басқаға беру шарты жасалғанға дейін құқықтардың (талаптардың) үшінші тұлғаға өту мүмкіндігі туралы, сондай-ақ шартта көзделген не Қазақстан Республикасының заңнамасына қайшы келмейтін тәсілмен осындай басқаға беруге байланысты қарыз алушының дербес деректерін өңдеу туралы;
   • үшінші тұлғаға микрокредитті өтеу бойынша одан әрі төлемдердің мақсатын (шарт бойынша құқық (талап ету) ауысқан тұлғаның атауы мен орналасқан жері), берілген құқықтардың (талаптардың) толық көлемін, сондай-ақ негізгі борыштың, сыйақының, тұрақсыздық айыбының (айыппұлдың, өсімпұлдың) мерзімі өткен және ағымдағы сомаларының қалдықтарын және басқа да төленуге жататын сомаларды көрсете отырып, талап ету құқығын басқаға беру шарты жасалған күннен бастап күнтізбелік отыз күн ішінде шартта көзделген;
   • "жеке және заңды тұлғалардың өтініштерін қарау тәртібі туралы" Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 12 қаңтардағы Заңының 8-бабында белгіленген мерзімдерде алынатын қызметтер бойынша даулы жағдайлар туындаған кезде ұйымның қарыз алушыға жазбаша нысанда жауап беруі»;
   • МҚҰ шартта көзделген тәртіппен жақсарту талаптарын қолданған жағдайда қарыз алушыны шарт талаптарының өзгергені туралы хабардар ету;
   • Шартқа Тараптар қол қойған микрокредитті өтеу кестесінің қосымшасы (осы Ереженің 1-қосымшасына сәйкес).
   • егер қарыз алушы жеке тұлға болып табылса, микрокредит беру күніне жасалған микрокредитті өтеу кестесінде қарыз алушының таңдалған әдіс туралы белгісі бар ұйым ұсынған микрокредитті өтеу әдістерінің тізбесі де болады.
   • қарыз алушының ақшалай міндеттемелерінің сомасын (мөлшерін) және (немесе) оларды төлеу мерзімін өзгертуге әкеп соғатын микрокредит шарттары өзгерген кезде МҚҰ жаңа шарттарды ескере отырып, қарыз алушыға микрокредит өтеудің жаңа кестесін жасайды және береді.
   "Ұйым үшін шектеулер" бар:
   • сыйақы мөлшерлемесінің (оларды төмендету жағдайларын қоспағанда) және (немесе) микрокредитті өтеу тәсілі мен әдісінің біржақты тәртіппен өзгеруі;
   • микрокредит бойынша сыйақы мен тұрақсыздық айыбын (айыппұл, өсімпұл) қоспағанда, Қарыз алушыдан кез келген төлемдерді белгілеу және алу;
   • МҚҰ-ны микрокредит сомасын, микрокредитті мерзімінен бұрын қайтарғаны үшін тұрақсыздық айыбын (айыппұл, өсімпұл) және басқа да төлемдерді мерзімінен бұрын толық немесе ішінара қайтарған жеке тұлға болып табылатын қарыз алушыдан талап ету;
   • микрокредит беру туралы шарт бойынша микрокредит сомасын ұлғайту;
   • егер негізгі борышты немесе сыйақыны өтеу күні демалыс не мереке күніне түссе және сыйақыны немесе негізгі борышты төлеу одан кейінгі жұмыс күні жүргізілген жағдайда тұрақсыздық айыбын (айыппұлды, өсімпұлды) алу;
   • кез келген валюталық баламаға байланыстыра отырып, теңгемен берілген микрокредит беру туралы шарт бойынша міндеттемелер мен төлемдерді индекстеу.
   "Міндеттемелерді бұзғаны үшін тараптардың жауапкершілігі":
   • микрокредит беру туралы шарт бойынша микрокредит сомасын қайтару және (немесе) сыйақы төлеу жөніндегі міндеттемені бұзғаны үшін мерзімі өткен әрбір күн үшін орындалмаған міндеттеме сомасынан тұрақсыздық айыбының (айыппұлдың, өсімпұлдың) мөлшері.
   "Шарт талаптарына өзгерістер енгізу тәртібі":
   • шарттың талаптары тараптардың өзара келісімі бойынша ғана өзгертілуі мүмкін, олар қосымша келісіммен жазбаша ресімделеді.

1. Титулдық бет шарттың бірінші беті болып табылады, онда микрокредиттің талаптары, сомасы мен мерзімі, сыйақы ставкасы, жылдық тиімді сыйақы ставкасы, артық төлем сомасы, өтеу әдісі мен әдісі, сондай-ақ шарт бойынша міндеттемелерді бұзғаны үшін тұрақсыздық айыбының (айыппұлдың, өсімпұлдың) мөлшері қамтылады.
2. Шарттың мәтіні 1994 жылғы 27 желтоқсандағы Қазақстан Республикасы Азаматтық кодексінің (жалпы бөлім) 388 - бабының талаптарына сәйкес баспасөзде жарияланатын шарттың үлгі талаптарын қоспағанда, А4 форматты парақтарда, көлемі кемінде 12 "Times New Rоmаn" шрифтімен ("ұйым үшін шектеулер" тармағының бірінші бөлігінде көзделген талаптар – кемінде 16), кәдімгі әріптік, бір жоларалық интервалмен және абзацтық шегіністерді қолданумен басылады.
3. Шарт жасалғанға дейін МҚҰ шарт бойынша қарыз алушының кредиттік досьесіне қосылатын МҚҰ жүзеге асырған іс-шаралар тізбесін міндетті түрде тіркей отырып, микрокредит алуға байланысты оның құқықтары мен міндеттері туралы өтініш берушіні/қарыз алушыны хабардар етеді (осы Ереженің 2-қосымшасына сәйкес).

4. Микрокредит берудің шекті сомалары мен мерзімдері

1. Микрокредиттер Қазақстан Республикасының ұлттық валютасы – теңгемен беріледі.
2. Бір қарыз алушыға шағын несиенің ең аз мөлшері - 5000 (бес мың) теңгені құрайды;
3. Бір қарыз алушыға арналған микрокредиттің ең жоғары мөлшері-республикалық бюджет туралы заңда тиісті қаржы жылына белгіленген 50 (елу еселенген) айлық есептік көрсеткішті құрайды.
4. Қарыз алушылардың микрокредитті пайдалану мерзімі 45 (қырық бес) күнтізбелік күнге дейін.

5. Берілетін микрокредиттер бойынша сыйақы ставкаларының шекті шамалары

1. Сыйақының шекті мәні-қарыз алушының микрокредитті пайдалануының бүкіл мерзімі үшін берілген микрокредит сомасының 30 (отыз) пайызы немесе қарыз алушының микрокредитті пайдалануының 1 (бір) күні үшін 1 пайыз.
2. Микрокредит беру туралы шарт бойынша микрокредит сомасын қайтару және (немесе) сыйақы төлеу жөніндегі міндеттемені бұзғаны үшін тұрақсыздық айыбының (айыппұлдың, өсімпұлдың) мөлшері мерзімі өткен әрбір күн үшін орындалмаған міндеттеме сомасының 0,5 пайызын құрайды;
3. Микрокредит беру туралы шартта көзделген сыйақы мен тұрақсыздық айыбының (айыппұлдың, өсімпұлдың) сомасын қоса алғанда, микрокредит беру туралы шарт бойынша қарыз алушының барлық төлемдері жиынтығында микрокредит беру туралы шарт қолданылатын бүкіл кезең үшін берілген микрокредит сомасынан аспауы тиіс;

6. Берілген микрокредиттер бойынша сыйақы төлеу тәртібі.

1. Микрокредит беру туралы шарт бойынша қарыз алушының міндеттемелерін орындауы тараптар қол қойған микрокредитті өтеу кестесінде (осы Қағидаларға 1-қосымшаға сәйкес) көзделген тәсілмен қамтамасыз етіледі.
   

7. Микроқаржы ұйымы қабылдайтын қамтамасыз етуге қойылатын талаптар

1. Қажет болған жағдайда, МҚҰ қарыз алушының МҚҰ алдындағы міндеттемелерін тиісінше орындауын қамтамасыз ету ретінде мынадай талаптарға сәйкес келетін 1 (бір) немесе 1 (бір) кепілгер беруді талап ете алады:
   • 25 жастан 50 жасқа дейінгі Қазақстан Республикасының азаматтығы бар адамдар;
   • Өңірде микрокредит беру туралы шарт ресімделетін тұрғылықты жері тұрақты тіркелген адамдар;
   • Соңғы жұмыс орнында кемінде 1 (бір) жыл үздіксіз өтілі бар тұлғалар;
   • 150 000 (жүз мың) теңгеден кем емес сомада ресми ай сайынғы кірісі бар тұлғаларға (міндеттемелер бойынша (оның ішінде кредиттер бойынша) барлық төлемдерді жүзеге асырғаннан кейін);
   • Сомасы расталған ай сайынғы кірістің 70% - ынан кем болуы тиіс кредиттік және өзге де ақшалай міндеттемелері бар тұлғалар немесе жиынтығында тұлға кепілгер ретінде әрекет ететін қарыз бойынша жеке міндеттемелер мен міндеттемелер сомасы ай сайынғы табыс сомасының 30% - ынан кем болуы тиіс;
   • Екінші деңгейдегі банктерде, басқа қаржы мекемелерінің микроқаржы ұйымдарында, қарыздар беру жөніндегі серіктестіктерде кепілгер / қарыз алушы болып табылмайтын тұлғалар;
   • Сенімсіз салық төлеушілер тізімінде тұрмайтын тұлғалар (мемлекеттік бюджетке берешектерді қоса алғанда, ағымдағы, төленбеген айыппұлдар мен басқа да берешектері болуы (оның ішінде салықтар бойынша));
   • Қазақстан Республикасынан шығуы уақытша шектелген тұлғалар (борышкерлер) тізімінде тұрмайтын тұлғалар.
   • Соттылығы жоқ адамдар;
   • Бала 3 (үш) жасқа толғанға дейін оның күтіміне байланысты жалақысы сақталмайтын демалыстағы тұлғалар;
   • Асырауында 7 жасқа (жеті жасқа) толмаған кәмелетке толмаған балалары жоқ адамдар;
   • Берешекті өндіріп алу туралы қозғалған атқарушылық іс жүргізу жоқ тұлғалар;
   • Кез келген топтағы мүгедек деп танылмаған адамдар (1, 2, 3 топтағы мүгедектік);
   • МҚҰ-да теріс ақпарат жоқ тұлғалар, сондай-ақ тұрақты қаржылық жағдайы бар тұлғалар;
   • Кредиттік бюроның деректеріне сәйкес міндеттемелер бойынша ағымдағы мерзімі өткен берешегі жоқ тұлғалар;
2. Кепілдік шартын жасасу мерзімі - микрокредит беру туралы шарт жасалған сәттен бастап бір жұмыс күнінен кешіктірмей.
3. Егер өтініш беруші ұсынған кепілгерлер (кепілгерлердің бірі) осы Қағидалардың 7-бабы 1-тармағының талаптарына сәйкес келмесе не кепілгерлер (кепілгерлердің бірі) кепілдік шартын жасасу үшін қажетті барлық құжаттарды ұсынбаса, МҚҰ кепілдік шартын жасасудан бас тартуға құқылы.

8. Берілетін микрокредиттер бойынша жылдық тиімді сыйақы мөлшерлемесін есептеу қағидалары

1. "Микроқаржы қызметі туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес жеке тұлғамен күнтізбелік 45 (қырық бес) күнге дейінгі мерзімге жасалған микрокредит беру туралы шарт бойынша тиісті қаржы жылына арналған республикалық бюджет туралы заңда белгіленген айлық есептік көрсеткіштің 50 (елу еселенген) мөлшерінен аспайтын мөлшерде микрокредит беру туралы шарт қолданылады. - қарыз алушының микрокредитті пайдалануының бүкіл мерзімі үшін берілген микрокредит сомасының 30 (отыз) пайызын немесе қарыз алушының микрокредитті пайдалануының 1 (бір) күні үшін 0,66 (нөл бүтін жүзден алпыс алты) пайызын құрайтын сыйақының шекті мәні.
2. Микрокредитті өтеудің бір жолғы әдісі көзделген, онда сыйақыны өтеу және негізгі борыш сомасы мерзімнің соңында бір төлеммен жүргізіледі;

9. Микрокредитті өтеу әдістері

1. Микрокредитті өтеу тәртібі микрокредит беру туралы Шарттың талаптарында көрсетіледі және оған өтеу кестесі ретінде тараптар қол қояды.
   

10. МҚҰ құқықтары мен міндеттері

1. МҚҰ құқылы:
   1. Микрокредит беру туралы шарт бойынша құқықты (талапты) мынадай тұлғаларға беру:
      • Екінші деңгейдегі банкке;
      • коллекторлық агенттікке;
      • микроқаржы ұйымының;
      • секьюритилендіру мәмілесі кезінде Қазақстан Республикасының жобалық қаржыландыру және секьюритилендіру туралы заңнамасына сәйкес құрылған арнайы қаржы компаниясы;
      • заңды тұлға - кепіл ұстаушыға МҚҰ қамтамасыз етілген облигациялар шығарған немесе қарыздар алған кезде микрокредит беру туралы шарт бойынша талап ету құқықтары.
   2. Қарыз алушыдан (өтініш берушіден) микрокредит беру туралы шарт жасасу және микрокредиттер беру қағидаларында айқындалған ол бойынша міндеттемелерді орындау үшін қажетті құжаттар мен мәліметтерді сұрату;
   3. Қарыз алушының өтініші бойынша тауарлар, жұмыстар немесе қызметтер үшін ақы төлеу мақсатында екінші деңгейдегі банктер арқылы үшінші тұлғаға микрокредит аударуды жүзеге асыру;
   4. "Микроқаржы қызметі туралы" заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында және микрокредит беру туралы шартта белгіленген өзге де құқықтарды жүзеге асыруға құқылы.
2. МҚҰ міндетті:
   1. Орналасқан жері өзгерген не атауы өзгерген жағдайда бұл туралы уәкілетті органға, сондай - ақ қарыз алушыларға (өтініш берушілерге) тиісті ақпаратты микроқаржы ұйымының орналасқан жері бойынша екі баспасөз басылымында қазақ және орыс тілдерінде, сондай-ақ қарыз алушының (өтініш берушінің) - Жеке тұлғаның заңды мекенжайы бойынша не осындай өзгерістер болған күннен бастап күнтізбелік отыз күннен кешіктірілмейтін мерзімде әрбір қарыз алушыны (өтініш берушіні) жазбаша хабардар ету арқылы жазбаша;
   2. Микрокредит беру қағидаларының көшірмесін МҚҰ қарыз алушысының (өтініш берушінің) қарап шығуы және танысуы үшін қолжетімді жерде, оның ішінде МҚҰ-ның интернет-ресурсында орналастыру;
   3. Өтініш берушіге микрокредитті алуға, қызмет көрсетуге және өтеуге (қайтаруға) байланысты төлемдер туралы толық және дұрыс ақпарат беру;
   4. Қарыз алушыны (өтініш берушіні) микрокредит алуға байланысты оның құқықтары мен міндеттері туралы хабардар ету;
   5. Қаржы мониторингі жөніндегі уәкілетті органға "Қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес мәліметтерді хабарлау»;
   6. Микрокредит беру құпиясын сақтау;
   7. Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдердің түсуін қамтамасыз ету саласында басшылықты жүзеге асыратын мемлекеттік органмен келісім бойынша уәкілетті орган бекіткен қағидаларға сәйкес берілген микрокредиттер бойынша активтер мен шартты міндеттемелерді жіктеуді жүзеге асыру және оларға қарсы провизиялар (резервтер) құру;
   8. Уәкілетті орган белгілеген пруденциалдық нормативтерді және сақталуы міндетті өзге де нормалар мен лимиттерді, оларды есептеу әдістемесін сақтау;
   9. Уәкілетті органның нормативтік құқықтық актісінде белгіленген микроқаржы ұйымы қарыз алушысының борыштық жүктеме коэффициентін есептеу тәртібі мен шекті мәнін сақтау;
   10. Тізбесін, нысандарын, ұсыну мерзімдері мен тәртібін уәкілетті органмен келісім бойынша Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің нормативтік құқықтық актілерінде белгіленетін қаржылық және өзге де есептілікті Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкіне ұсынуға;
   11. Уәкілетті орган анықтаған Қазақстан Республикасы заңнамасының бұзылуын жою;
   12. "Қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл туралы" Қазақстан Республикасының Заңында көзделген жағдайларда микрокредит беруден бас тартуға»;
   13. "Микроқаржы қызметі туралы" Қазақстан Республикасының Заңында және Қазақстан Республикасының өзге де заңнамасында белгіленген өзге де талаптарды сақтауға міндетті.
3. МҚҰ құқығы жоқ:
   1. Сыйақы ставкаларын (оларды төмендету жағдайларын қоспағанда) және (немесе) микрокредитті өтеу тәсілі мен әдісін біржақты тәртіппен өзгерту;
   2. Кепілсіз банктік қарыздар мен микрокредиттер бойынша күнтізбелік 60 (алпыс) күннен астам мерзімі өткен берешегі бар жеке тұлғаларға республикалық бюджет туралы заңда тиісті қаржы жылына белгіленген айлық есептік көрсеткіштің 5 (бес еселенген) мөлшеріне тең немесе одан асатын мөлшерде микрокредит беруге құқылы.
   3. Микрокредит бойынша сыйақы мен тұрақсыздық айыбын (айыппұлды, өсімпұлды) қоспағанда, Қарыз алушыдан (өтініш берушіден) кез келген төлемдерді белгілеу және алу;
   4. МҚҰ-ны микрокредит сомасын, микрокредитті мерзімінен бұрын қайтарғаны үшін тұрақсыздық айыбын (айыппұл, өсімпұл) және басқа да төлемдерді мерзімінен бұрын толық немесе ішінара қайтарған жеке тұлға болып табылатын қарыз алушыдан талап ету;

11. Өтініш берушінің құқықтары мен міндеттері
Өтініш берушінің құқығы бар:

1. Микрокредиттер беру қағидаларымен, микроқаржы ұйымының микрокредиттер беру жөніндегі тарифтерімен танысу;
2. Микрокредитті алуға, қызмет көрсетуге және өтеуге (қайтаруға) байланысты төлемдер туралы толық және шынайы ақпарат алу;
3. Микрокредит беру туралы шарт жасасудан бас тарту;
4. Өтініш беруші МҚҰ-ға қарыз алушы осы МҚҰ-да микрокредит беру туралы бірінші шартқа қол қойған күннен бастап қалыптастырылатын кредиттік досьені қалыптастыру үшін қажетті құжаттар мен мәліметтерді ұсынады;
5. Өтініш берушінің "микроқаржы қызметі туралы" Қазақстан Республикасының Заңында және Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында белгіленген өзге де құқықтары мен міндеттері бар.

12. Қарыз алушының құқықтары мен міндеттері

1. Қарыз алушы құқығы бар
   1. Микрокредиттер беру ережелерімен, микрокредит беру жөніндегі МҚҰ тарифтерімен танысу;
   2. Микрокредит беру туралы шартта белгіленген тәртіппен және шарттарда алынған микрокредитке билік ету;
   3. Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен өз құқықтарын қорғау;
   4. Микрокредит беру туралы шарт бойынша берілген микрокредит сомасын МҚҰ-ға мерзімінен бұрын толық немесе ішінара қайтару;
   5. Құқықтар (талаптар) ауысқан тұлғамен келіспеушіліктерді реттеу үшін банк омбудсменіне өзі жасаған микрокредит беру туралы шарт бойынша құқық (талап ету) берілген жағдайда жүгіну);
   6. "Микроқаржы қызметі туралы" Қазақстан Республикасының Заңында, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында және микрокредит беру туралы шартта белгіленген өзге де құқықтарды жүзеге асыруға құқылы.
2. Қарыз алушы міндетті
   1. Микрокредит беру туралы шартта белгіленген мерзімде және тәртіппен алынған микрокредитті қайтаруға және ол бойынша сыйақы төлеуге;
   2. Микроқаржы қызметі туралы "Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес МҚҰ сұратқан құжаттар мен мәліметтерді ұсыну»;
   3. "Микроқаржы қызметі туралы" Қазақстан Республикасының Заңында, Қазақстан Республикасының өзге де заңнамасында және микроқаржы ұйымымен жасалған шарттарда белгіленген өзге де талаптарды орындауға міндетті.

13. Кредиттік досьені жүргізу ережесі

1. Әрбір берілген микрокредитті МҚҰ жүргізу электрондық түрде немесе қағаз тасығышта жүзеге асырылатын қарыз алушылардың тіркеу журналында тіркейді;
2. МҚҰ - да кредиттік досье қарыз алушы осы МҚҰ-мен микрокредит беру туралы бірінші шартқа қол қойған күні ашылады.Кредиттік досьеде микрокредит алу үшін қажетті құжаттар тізбесінде көзделген құжаттар, сондай-ақ мынадай құжаттар мен мәліметтер болады:
   • микрокредит беру туралы шарт;
   • микрокредит беру туралы шартқа қосымша келісімдер;
   • тараптар қол қойған микрокредитті өтеу кестесі;
   • жылдық тиімді сыйақы ставкасының нақтыланған мәнін есептеу (бар болса));
   • кепілдік немесе кепілгерлік шарты, кепілгердің атынан кепілдік шартына немесе кепілгердің атынан кепілгерлік шартына қол қоюға өкілдің өкілеттігін растайтын құжаттар( міндеттемені орындау кепілдікпен немесе кепілгерлікпен қамтамасыз етілген микрокредит жағдайында);
   • МҚҰ мен қарыз алушы арасындағы хат алмасу;
   • микрокредит беру туралы шарт бойынша берешектің толық немесе ішінара өтелгенін растайтын, микрокредитті өтеу көзін көрсететін құжаттар (немесе олардың көшірмелері) (қарыз алушы аударған не кепілгерден алынған ақша));
   • кредиттік тарих субъектісінің ол туралы ақпаратты кредиттік бюроларға беруге келісімін алғанын растайтын ақпарат;
   • кредиттік тарих субъектісінің кредиттік есепті алушыға кредиттік есепті беруге келісімін алғанын растайтын ақпарат.
   • МҚҰ-мен шарт жасасқанға дейін МҚҰ жүзеге асырған іс-шаралар тізбесін тіркей отырып, микрокредит алуға байланысты оның құқықтары мен міндеттері туралы өтініш беруші хабардар етілгені туралы "өтініш берушінің қолхаты" (осы Қағидаларға 2-қосымшаға сәйкес).
3. МҚҰ кредиттік досьені жүргізеді, оның өзекті жай-күйін қамтиды, сондай-ақ Қағидалардың талаптарына сәйкес ондағы құжаттардың толықтығын қамтамасыз етеді;
4. Кредиттік досье қағаз тасығышта және (немесе) электрондық түрде қалыптастырылады;
5. Қарыз алушымен өзара қарым-қатынас аяқталғаннан кейін кредиттік досье сақтауға ауыстырылады. Сақтау МҚҰ-да "сақтау мерзімін көрсете отырып, мемлекеттік және мемлекеттік емес ұйымдардың қызметінде жасалатын үлгілік құжаттардың тізбесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрінің міндетін атқарушының 2017 жылғы 29 қыркүйектегі № 263 бұйрығының талаптарына сәйкес жүзеге асырылады (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15997 болып тіркелген);
6. Электрондық түрдегі құжаттар олар қалыптастырылған, жіберілген немесе алынған форматта сақталады.

14. Микрокредит беру құпиясы

1. Микрокредит беру құпиясы қарыз алушылар, микрокредиттердің мөлшері туралы, Қарыз алушыға қатысты микрокредит беру туралы шарттың өзге де талаптары туралы және МҚҰ операциялары туралы (микрокредиттер беру қағидаларын қоспағанда) мәліметтерді қамтиды);
2. Микрокредит беру құпиясына жатпайды тарату процесіндегі МҚҰ микрокредиттер беру туралы жасалған шарттар туралы мәліметтер;
3. МҚҰ микрокредит беру құпиясына кепілдік береді;
4. Микрокредит беру құпиясы қарыз алушыға, кез келген үшінші тұлғаға Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес берілген микрокредиттер бойынша МҚҰ-да, кредиттік бюрода жеке өзі болған сәтте қарыз алушының жазбаша келісімі негізінде ғана ашылуы мүмкін;
5. Қарыз алушылар, микрокредиттердің мөлшері туралы, Қарыз алушыға қатысты микрокредит беру туралы шарттың өзге де талаптары туралы, МҚҰ жүргізетін операциялар туралы мәліметтер:
   • қылмыстық қудалау функцияларын жүзеге асыратын мемлекеттік органдар мен лауазымды адамдарға: мөрмен расталған және прокурор санкция берген жазбаша сұрау салу негізінде олардың іс жүргізуіндегі қылмыстық істер бойынша;
   • Қазақстан Республикасының Ұлттық қауіпсіздік органдары мен Мемлекеттік күзет қызметі прокурордың санкциясымен барлау және (немесе) нұқсан келтіру акцияларының алдын алу, ашу және жолын кесу үшін қажетті ақпарат беру туралы олардың талап етуі бойынша;
   • соттарға: соттың ұйғарымы, қаулысы, шешімі және үкімі негізінде олардың іс жүргізуіндегі істер бойынша;
   • мемлекеттік және жеке сот орындаушыларына: олардың іс жүргізуіндегі атқарушылық іс жүргізу істері бойынша әділет органдарының мөрімен немесе жеке сот орындаушысының мөрімен расталған, сот орындаушысының прокурор санкциялаған қаулысы негізінде;
   • прокурорға: өз құзыреті шегінде өзінің қарауындағы материал бойынша тексеру жүргізу туралы қаулының негізінде;
   • Мемлекеттік кірістер органдарына тек салықтық әкімшілендіру мақсатында: Нұсқама негізінде тексерілетін тұлғаға салық салуға байланысты мәселелер бойынша;
   • қарыз алушының өкілдеріне: сенімхат негізінде, жеке тұлға болып табылатын қарыз алушы бойынша, нотариалды куәландырылған сенімхат негізінде;
   • оңалту және банкроттық саласындағы уәкілетті органға: банкрот деп тану туралы заңды күшіне енген сот шешімі бар тұлғаға қатысты, прокурордың санкциясымен банкроттық және (немесе) оңалту туралы іс қозғалғанға дейінгі бес жыл ішінде.
6. Қарыз алушы, микрокредит мөлшері туралы, Қарыз алушыға қатысты микрокредит беру туралы шарттың өзге де талаптары туралы мәліметтер, қарыз алушы қайтыс болған жағдайда, осы Қағидалардың 5-тармағында көзделген тұлғалардан басқа, жазбаша сұрау салу негізінде де беріледі:
   • қарыз алушы өсиетте көрсеткен адамдарға;
   • нотариустарға: олардың жүргізуіндегі мұрагерлік істер бойынша нотариустың мөрімен расталған жазбаша сұрау салуы негізінде. Нотариустың жазбаша сұрау салуына қайтыс болу туралы куәліктің көшірмесі қоса берілуге тиіс;
   • шетелдік консулдық мекемелерге: олардың өндірісіндегі мұрагерлік істер;
7. Микрокредит беру құпиясы банк омбудсманына қарыз алушы - жеке тұлғалардың микрокредит беру туралы шарттан туындайтын келіспеушіліктерді реттеу жөніндегі қарауында жатқан өтініштері бойынша ашылуы мүмкін, ол бойынша құқық (талап ету) үшінші тұлғаға берілген;
8. Емес, мыналар:
   • МҚҰ-ның кредиттік бюроларға теріс ақпарат беруі және кредиттік бюролардың кредиттік тарих субъектісі туралы күнтізбелік жүз сексен күннен астам мерзімі өткен берешегі бөлігінде теріс ақпарат беруі;
   • МҚҰ "микроқаржы қызметі туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес микрокредит бойынша құқық (талап ету) беруге жол берілетін тұлғаларға негізгі борыш және (немесе) есептелген сыйақы бойынша мерзімі өткен берешегі бар микрокредитпен байланысты ақпаратты беруі»;
   • МҚҰ-ның коллекторлық агенттікке осы коллекторлық агенттікпен берешекті өндіріп алу туралы жасалған шарт шеңберінде микрокредит бойынша ақпарат беруі;
   • Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі мен уәкілетті орган арасында ақпарат, оның ішінде микрокредит беру құпиясын құрайтын мәліметтер алмасу;
   • мемлекеттік органның лауазымды адамының немесе МҚҰ-да басқару функцияларын орындайтын адамның қылмыстық қудалау органына қылмыстық құқық бұзушылық туралы хабарлама жіберген кезде растайтын құжаттар мен материалдар ретінде микрокредит беру құпиясы бар құжаттар мен мәліметтерді ұсынуы.

15. Берешекті сотқа дейінгі өндіріп алуға және құқықты (талап етуді) реттеуге немесе басқаға беруге беру тәртібі)

1. МҚҰ - ға, коллекторлық агенттікпен осындай шарт жасасқан жағдайларды қоспағанда, нысанасы берешекті сотқа дейін өндіріп алу және реттеу, сондай-ақ қарыз алушының берешегіне байланысты ақпарат жинау бойынша қызметтер көрсету болып табылатын үшінші тұлғалармен Шарт (бұдан әрі-берешекті өндіріп алу туралы шарт) жасасуға тыйым салынады;
2. Берешекті сотқа дейінгі өндіріп алуға және коллекторлық агенттікке реттеуге беруге микрокредит беру туралы шартта қарыз алушы микрокредит беру туралы шарт бойынша міндеттемелерді орындау мерзімін өткізіп алған кезде МҚҰ коллекторлық агенттікті тартуға құқығы болған кезде жол беріледі;
3. Берешек коллекторлық агенттікте сотқа дейінгі өндіріп алуда және реттеуде болған кезеңде МҚҰ-ның құқығы жоқ:
   • берешекті өндіріп алу туралы сотқа талап арызбен жүгіну;
   • берешек коллекторлық агенттікте жұмыста болған кезең үшін сыйақы төлеуді талап етуге, сондай-ақ көрсетілген кезеңде негізгі борыш пен сыйақыны уақтылы өтемегені үшін тұрақсыздық айыбын (айыппұл, өсімпұл) есептеуге;
4. МҚҰ-ға мынадай тұлғаларға құқықты (талап етуді) беруді қоспағанда, микрокредит беру туралы шарт бойынша құқықты (талап етуді) үшінші тұлғаға беруге тыйым салынады:
   • Екінші деңгейдегі банкке;
   • коллекторлық агенттікке;
   • микроқаржы ұйымының;
   • секьюритилендіру мәмілесі кезінде Қазақстан Республикасының жобалық қаржыландыру және секьюритилендіру туралы заңнамасына сәйкес құрылған арнайы қаржы компаниясы;
   • заңды тұлға - кепіл ұстаушыға МҚҰ қамтамасыз етілген облигациялар шығарған немесе қарыздар алған кезде микрокредит беру туралы шарт бойынша талап ету құқықтары.
5. Егер Қазақстан Республикасының заңдарында немесе микрокредит беру туралы шартта өзгеше көзделмесе, МҚҰ қарыз алушының келісімінсіз микрокредит беру туралы шарт бойынша құқықты (талаптарды) беруге құқылы емес;
6. Бір қарыз алушыға қатысты микрокредит беру туралы шарт бойынша құқықты (талап етуді) бірнеше тұлғаға беруге жол берілмейді;
7. Микрокредит беру туралы шарт (бұдан әрі - талап ету құқығын басқаға беру шарты) бойынша МҚҰ құқығының (талап ету құқығының) өту талаптары бар шартты жасасу кезінде МҚҰ:
   • талап ету құқығын басқаға беру шарты жасалғанға дейін қарыз алушыны (немесе оның уәкілетті өкілін) құқықтардың (талаптардың) үшінші тұлғаға өту мүмкіндігі туралы, сондай-ақ микрокредит беру туралы шартта көзделген не Қазақстан Республикасының заңнамасына қайшы келмейтін тәсілмен осындай басқаға беруге байланысты қарыз алушының дербес деректерін өңдеу туралы хабардар етуге міндетті.;
   • микрокредит беру туралы шартта көзделген не Қазақстан Республикасының заңнамасына қайшы келмейтін тәсілмен құқықтың (талап етудің) үшінші тұлғаға өтуі орын алғаны туралы Қарыз алушыны (немесе оның уәкілетті өкілін) талап ету құқығын басқаға беру шарты жасалған күннен бастап күнтізбелік 30 (отыз) күн ішінде үшінші тұлғаға микрокредит беру жөніндегі одан әрі төлемдердің тағайындалуын (микрокредит беру туралы шарт бойынша құқық (талап ету) ауысқан тұлғаның атауы мен орналасқан жерін), берілген), сондай-ақ негізгі борыштың, сыйақының, комиссиялардың, тұрақсыздық айыбының (айыппұлдың, өсімпұлдың) мерзімі өткен және ағымдағы сомаларының және төлеуге жататын басқа да сомалардың қалдықтары;
   • микрокредит беру туралы шарт бойынша құқық (талап ету) ауысқан тұлғаға мынадай құжаттардың түпнұсқаларын және (немесе) көшірмелерін беру:
     • кепілгерлік немесе кепілдік шарттары (егер микрокредит бойынша міндеттемені орындау кепілгерлікпен немесе кепілдікпен қамтамасыз етілген жағдайда ));
     • қарыз алушының құқықты (талап етуді) басқаға беру күніндегі берешегін есептеу);
     • қарыз алушымен наразылық хат алмасу;
     • қарыз алушы - жеке тұлғаның жеке басын куәландыратын құжат;
     • қарыз алушының берешекті өтегенін растайтын құжаттар;
     • талап ету құқығын басқаға беру шартына сәйкес өзге де құжаттар.
     Қарыз алушыға барлық құқықтар (талаптар) берілген жағдайда МҚҰ микрокредит беру туралы шарт бойынша құқық (талап ету) берілген тұлғаға өзінде бар барлық құжаттардың түпнұсқаларын береді.Қарыз алушыға құқықтардың (талаптардың) бір бөлігі берілген жағдайда МҚҰ осындай құқықтарды (талаптарды) куәландыратын құжаттардың түпнұсқаларын сақтауға және микрокредит беру туралы шарт бойынша құқық (талап ету) ішінара берілген тұлғаға көрсетілген құжаттардың нотариат куәландырған көшірмелерін беруге құқылы.
     • талап ету құқығын басқаға беру шарты жасалғаннан кейін қарыз алушылардан алынған ақшаны әрбір қарыз алушы бөлінісінде төлемдердің талдамасын ұсына отырып, микрокредит беру туралы шарт бойынша құқық (талап ету) берілген тұлғаның банктік шотына берешекті өтеу есебіне аудару.
8. Жеке тұлғамен жасалған микрокредит беру туралы шарт бойынша МҚҰ құқығы (талабы) ауысқан тұлғаға секьюритилендіру мәмілесі кезінде сатып алынған құқықты (талапты) бастапқы кредиторға кері сатуды (қайтаруды), құқықты (талапты) Екінші деңгейдегі банктерге, коллекторлық агенттіктерге, Қазақстан Республикасының жобалық қаржыландыру және секьюритилендіру туралы заңнамасына сәйкес құрылған арнайы қаржы компаниясына беруді (қайта беруді) қоспағанда, мұндай құқықты (талапты) өзге тұлғаларға беруге тыйым салынады.

16. Қорытынды ережелер
Осы ереженің бұзылуына кінәлі тұлғалар Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасына сәйкес жауап береді.